Opiniepeilingen voorzien een nek-aan-nek race bij het Griekse referendum van aanstaande zondag. Maar de meeste acute vraag na het bekend worden van de uitslag zal zijn: wat gebeurt er met de Griekse banken?
Voor- en tegenstanders bij het Griekse referendum van aanstaande zondag 5 juli houden elkaar vrijwel exact in evenwicht in Griekenland. Dat blijkt uit een peiling die persbureau Bloomberg heeft laten uitvoeren.
Van de ruim duizend deelnemers aan het onderzoek, waarvan de resultaten vrijdag werden gepubliceerd, zegt 43 procent tegen oude voorstellen van de schuldeisers te zullen stemmen. Het ja-kamp is goed voor 42,5 procent, 14,5 procent, weet het nog niet. Er is een foutmarge van 3 procent.
De vraag die officieel voor ligt betreft een voorstel van de schuldeisers van 25 juni. Maar, zo zeggen de andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds: dat voorstel is niet meer geldig, na het afbreken van de onderhandelingen door de Griekse regeringen en het aflopen van het oude steunprogramma voor Griekenland op dinsdag 30 juni.
Onder meer eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft benadrukt dat het referendum eigenlijk gaat over een ja of nee met betrekking tot het Griekse lidmaatschap van de eurozone.
Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis van de Europese Commissie zei vrijdag dat de vraagstelling in het referendum feitelijk onjuist is. De voorstellen waarover wordt gestemd, verwijzen naar een leningenprogramma dat inmiddels is verlopen. Bovendien was van een akkoord nog helemaal geen sprake toen Tsipras de volksraadpleging uitschreef, zei Dombrovskis tegen de Duitse krant Die Welt.
Grieken willen euro, maar zien ze referendum als stemming over de euro?
Voor behoud van de euro als wettig betaalmiddel is op zich een overduidelijke meerderheid in Griekenland: ruim vier op de vijf Grieken vinden dat de beste keuze voor de toekomst van het land. Van de ondervraagden wil 12 procent terug naar de drachme of een andere nationale munt, 7 procent gaf geen mening.
De Griekse premier Alexis Tsipras voert een felle campagne voor het 'nee'-kamp en benadrukt dat een nee-stem niet een stem tegen de euro is. Volgens Tsipras geeft een nee-stem de regering een mandaat om scherper te onderhandelen met Griekenlands schuldeisers.
Griekse banken op slot
Na de aankondiging van het referendum gingen de Griekse banken afgelopen maandag op slot en werd een maximum gesteld aan pintransacties. Sinds de Grieken de gevolgen van de impasse aan den lijve ondervinden, lijkt de stemming in het land te kantelen. Maandag was nog een ruime meerderheid tegen verdere concessies, daarmee de wens van de regering volgend.
De positie van de Griekse banken blijft ook cruciaal in de dagen vlak na het referendum.
Griekse banken zijn de afgelopen maanden ondersteund met noodleningen van de Griekse centrale bank. Deze zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) moet goedgekeurd worden door de Europese Centrale Bank (ECB). Sinds het invoeren van de kapitaalcontroles en pinrestricties heeft de ECB het plafond voor de noodsteun bevroren, op het niveau van ongeveer 90 miljard euro. Die ruimte is nu vrijwel volledig benut door Griekse banken.
De baas van de Griekse bank Ethniki gaf vrijdag tegenover de krant To Vima aan dat de banken nog tot dinsdag voldoende cash hebben om uit te keren. Als pinautomaten daarna leeg blijven, ontstaat er een acute noodsituatie. De ECB moet dan beslissen of het noodloket voor Griekse banken verder verhoogd kan worden. Het antwoord op die vraag hangt sterk af van de vooruitzichten op een akkoord tussen Griekenland en zijn schuldeisers.
De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis - die donderdag aangaf af te treden als het ja-kamp wint bij het referendum - suggereerde vrijdag tegenover het Ierse radiostation RTE Radio dat een akkoord "zo goed als rond" is - het zou daarbij gaan om nieuwe voorstellen van de schuldeisers (waar de Grieken dus niet over stemmen). Volgens de minister kunnen de Griekse banken dinsdag hun deuren weer openen.
Bron: ANP/Z24
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl